Türkiye’de Uygulanan Tarım Tipleri ve Tarımı Geliştirme Yolları

Türkiye’ de uygulanan tarım tiplerinden ve tarımı geliştirme yollarından bahsedeceğimiz bu yazımızda hem KPSS sınavına hazırlanan hem de bu alanda araştırmalar yapan arkadaşlarımıza bilgi vermeyi amaçlıyorum.

Türkiye’de Uygulanan Tarım Tipleri

Tarım tipleri ekstansif tarım, intanif tarım, nadas tarımı, nöbetleşe tarım olarak 4 başlık altında inceleyebiliriz.

1-)Ekstansif tarım: Doğrudan insan gücüne dayanan ilkel bir tarımdır daha çok engebeli ve geri kalmış yerlerde uygulanan tarım biçimi olup sulama,makineleşme, gübreleme gibi modern tarım yöntemleri kullanılmaz. Ülkemizde özellikle Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesinde uygulanan bu tarım tipine verilebilicek en iyi örnek çay tarımıdır. Çay ekstansif bir tarım ürünüdür.

2-)İntansif tarım: İntansif tarım ise ekstansif tarım tipinin tam tersidir verimin yüksek olduğu bu tarım metodu genellikle geniş ovalar ve deltalar üzerinde yapılırken modern tarım yöntemleri olan sulama, gübreleme, makineleşme kullanılarak yapılır. Pamuk, mısır, ayçiceği ,tütün intansif tarım ürüne örnek olarak verilebilir.

3-)Nadas tarımı: Nadas tarımı yağış  miktarının her yıl ürün almaya yeterli olmadığı kuru tarım bölgelerinde yağış azlığından kaynaklı toprağın bir yıl ekilip bir yıl ekilmemesine denir. Bu da ülke ekonomisi için büyük bir kayıp meydana getirmektedir. Boş kalan toprak erozyona neden olur . Bu olumsuzlakları önlemek için nadas tarımı terk edilmeli onun yerine nöbetleşeme tarım yapılmalıdır. Ayrıca sulama olanakları artırılmalı bu sayede iklime bağlılık azalıcağı için tarım ürünü verimi artar. Türkiye’de en çok nadasa bırakılan arazi İç Anadolu bölgemizde bulunur en az nadas arazisi ise Karadeniz bölgesinde görülür. Devletimizi uyguladığı GAP ve KOP sulama projeleri ile  İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki nadasa bıraklan araziler azaltılmıştır.

4-)Nöbetleşe tarım: Nöbetleşe tarım toprağın farklı kültür bitkileri ekerek belirli zaman aralıklarında birbirine takip edicek şekilde dönüşümlü ekilmesine denir. Bu da nadasa bırakılan arazileri azaltır. Nadasa bırakılan arazinin azalmasıyla erozyon ve ekonomik kayıplarda azalır. Nöbetleşe ekimde baklagiller, tahıllar ve yumru köklü bitkiler dönüşümlü olarak ekilir en çok kullanılan nöbetleşe ekim buğday-nohut nöbetleşe ekimidir.

[adinserter b–=”2″]

Türkiye’de Tarımı Geliştirme Yolları

Türkiye tarımı arazilerinden alınan verimi yükseltmek, tarımda çalışan insanların refahını sağlamak, bölgesel gelişimi destekleme amacıyla bir çok tarımı geliştirme yolları uygulanıyor.Bunlardan bazıları şunlardır:

1-) Sulama: Türkiye’ de büyük oranda karasal iklim tipi görüldüğünden yağış rejimi düzensiz ve yağışlar azdır. Yağışların az olduğu bölgede tarım iklime bağlıdır bu da seneler bazlı tarım üretiminde dalgalanmalara sebep olur  ve verimin azalmasına neden olur. Bu sorunu aşmak için tarımda sulama olanakları geliştirilmelidir. Tarımda sulama olanaklarının gelişmesiyle tarım ürünlerinden alınan verim,gelir,ürün çeşidi ve ekilen arazi miktarı artar. Tarımda uyguladığımız en büyük iki sulama projesi GAP ve KOP projeleridir. GAP projesi ile Güneydoğu Anadolu Bölgesine , KOP  projesi ile Konya Ovası’nda sulamadan kaynaklanan sıkıntılar büyük ölçüde giderilmiş bu da tarımsal verimliliğin ve ürün çeşidinin artmasını sağlamıştır.                                    

2-) Gübreleme: Toprakta eksik olan mineralin toprağa takviye edilmesi için gübreleme yapılır. Türkiye de yağışların az olmasından kaynaklı en fazla azotlu gübre kullanılır. Doğal gübrenin yakarak kullanılması yapaya duyulan ihtiyacı artırmıştır bu yüzden yapay gübre ithal ediyoruz . Akdeniz toprakları terra rossa denelin kırmızı topraktır bu toprak gübreleme ile verimli olan bir topraktır bu yüzden gübreleme en çok Akdeniz Bölgesi’nde yapılırken en az ise Karadeniz Bölgesi’nde kullanılır.

3-) Makineleşme: Tarımda makineleşme insan gücüne olan ihtiyacı azaltarak tarımsal verimliliği artıran bir yöntemdir. Ekinlerde ve hasatlarda ürün kayıplarını azaltır . Ayrıca ekin ve hasat sürelerini azaltarak zamandan tasarruf sağlar. Türkiye tarımda makineleşme 1950 tarihlerden itibaren başlamıştır . Makineleşme engebeli yerlerde uygulanmaz bundan dolayı ülkemizde en az Karadeniz Bölgesi’nde kullanılır.Tarımda makineleşmenin olumsuz yanı işsizliğe sebep olarak kırdan kente göçe neden olur.

4-)Arazi Toplulaştırma,Arazi Dağıtımı ve diğer tarımı geliştirme yolları: Miras yoluyla parçalanan tarım arazilerini bir araya getirilmesine arazi toplulaştırması denir.Arazi toplulaştırmasına sebep olan temel etken büyük tarım arazilerinin bölüne bölüne ufak hale gelerek tarım yapılamaz hale gelmesini engeleyerek tarımda devamlılığı sağlamaktır. Arazi dağıtımı ise devletin halka ücretsiz toprak dağıtmasına denir ilk uygulaması 1940’ da İsmet İnönü döneminde başlayan bu uygulama ile devletin elinde boş olarak bulanan arazilerde tarım yapılmasına olanak sağlamıştır. Tarımı geliştirmek için diğer yapılması gerekenler: zirai mücadele yapılmalı, toprak bakımına önem verilmeli , tohum ıslahı çalışmaları yapılmalıdır. Devletin tarımı destekleme alımları yaparak çiftçiyi koruması ve çiftçinin zarar etmemesini sağlaması gerekir.